Verimli ve kaliteli zeytin almak için muhakkak zamanında ve ehil ellerle budama yapılmalı. Biz de “Diplomalı budamacı” olarak tanınan Ziraat Yüksek Mühendisi Eren Vural’a zeytin ağacı budaması hakkında sorularımızı sorduk.
Öncelikle bizlere zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederiz. Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
Atalarım Muşlu ben 1990 yılında Bergama’da dünyaya geldim. İlk ve orta öğretimimi Aydın’da tamamladıktan sonra Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ni bitirdim. Yine aynı üniversitenin Fen Bilimleri Enstitüsü’nde yüksek lisansımı tamamladım. Yüksek lisansımı mantarcılık üzerine yaptım.
Zeytin ağacı emek ister, zaman ister. Sizde bu zeytin sevdası nasıl başladı?
Birçok özel şirket ve çiftliklerde saha müdürü olarak görev yaptım. Ancak zeytinin yeri bende farklıydı, içimde hep zeytin aşkı vardı. 4 yıl önce kendimi köylerde elimde budama makasıyla buldum. Budamanın ne kadar önemli olduğunu biliyorum ve bu konudaki tüm bilgilerimi üreticilerle paylaşmak istiyordum. Halk eğitim merkezlerinde eğitimler verdim, zeytini anlattım, budamanın nasıl yapılacağını aktardım. Bu arada daha fazla kişiye ulaşabilmek ve doğru bilgiyi paylaşmak için videolar çektim ve youtube kanalı açtım. Şu an kanal çok iyi gidiyor. Oradan çiftçilere, üreticiler özellikle budama hakkında sorular gönderiyor.
Budamaya çok önem veriyorsunuz. Budama yapmak neden önemlidir?
Meyve ağaçlarının çoğunda olduğu gibi zeytin ağaçları da budamalara olumlu tepki verir. Zeytin ağaçlarının güçlü gövde ve taç oluşumunu sağlamak, meyve veren sürgünlerin hızlı bir şekilde yeterli ürün vermesini sağlamak, kolay hasat edebilmek ve bitki koruma ürünlerinden daha fazla faydalanabilmek için budama yaparız.
Budama, periyodisite (var yılı, yok yılı) eğilimini azaltmamıza yardımcı olur. Zeytin ağacının verim ömrünü uzatmak ve ölü dalları çıkarmak için budamanın önemli olduğunun altını çiziyoruz.
Tarım uygulamalarında her şeyin bir zamanı var. Zeytin ağacı ne zaman budanır?
Zeytin ağaçlarının budaması genellikle don tehlikesi olmayan bölgelerde zeytin hasadından hemen sonra yapılır. İklimine, bölgesine ve yaşına göre değişir ama ılıman bölgelerde 12 ay boyunca budama yapılabilir.
Budamadan sonra ne yapılmalı?
Budamadan sonra ne yapılmalı sorusundan önce, hasat sonrası ne yapacağız? Önce doğru bir toprak tahlili alıp toprağımız bizden ne istiyor onu bilmeliyiz. Hasattan sonra doğru ve sağlıklı bir budama yapılır. Budamadan hemen sonra bordomuzu uygulayıp ağaçlarımızı dinlendirmeliyiz. Toprak tahlili sonucuna göre ihtiyaç varsa toprak altı gübresi uygulanmalı. İklime göre halkalı lekeye karşı bahar uygulaması, bakır uygulaması yapılıp sezon programı uygulanır.
Zeytin ağacı budanırken nelere dikkat edilmeli?
Zeytin ağacı budanırken dikkat etmemiz gereken en önemli nokta; ağaç bizden ne budaması istiyor. Budama yöntemleri; Şekil budaması, ürün budaması, gençleştirme budaması, tekleme budaması şeklindedir. Budama şekillerini çok iyi bilip ağacımızın istediği budama stiline göre budamalıyız. Unutmayınız ki; “Bal petekte zeytin etekte olur.”
Diğer önemli konu ise; fidanımızı ilk yıldan itibaren tekleme yapıp geleceğe tek gövde olarak sabitlemek. Güneş ışınlarını eşit bir şekilde ağaca temas etmesini sağlamak. Budama sonrası büyük kesikler bakırlı macun ile kapatılmalı. Çapraz dallar çıkartılmalı. Dallar arasında seyreltme yapılmalı. Etek araları da ince ara yapılarak kuru dallar çıkartılmalı.
Son olarak buradan zeytin üreticilerine, çiftçilere söylemek istediğiniz bir şey var mı?
Bana her zaman ulaşabilirler. Youtube kanalıma gelen mesajları tek tek okuyorum ve cevaplıyorum. Bir soruları olursa bana göndersinler. Elimden geldiğince destek olmaya çalışırım.
Eren Vural Youtube kanalına BURADAN ulaşabilirsiniz
