Aydın, her geçen gün tarımsal verimliliği ve ülke ekonomisine katkısının arttığı bir ilimiz. Bunun arkasında yatan en önemli etken; iyi tarım uygulamaları ile genç çiftçilere ve kadın çiftçilere verilen destekler. Aydın’ın tarımsal üretimini, çiftçilere desteklerini ve organik tarım hakkında birçok konuyu Aydın İl Tarım ve Orman Müdürü Ahmet ÖKDEM’e sorduk
Aydın’ın Türkiye tarımındaki yerini nasıl görüyorsunuz? Değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
Aydın İli arazi varlığının yaklaşık % 50’sinde tarım yapılan ve nüfusunun % 40’ını kırsal nüfusun oluşturduğu bir ildir. İlimiz 2017 yılı verilerine göre Türkiye sıralamasında incir, zeytin, kestane, kereviz ve arpa üretim miktarı açısından 1. enginar, pamuk, çilek, turunç, tritikale (yeşil ot) ve yem şalgamı üretiminde ise 2. sırada gelmektedir. Yerfıstığı, bamya, mandalina ve buğday başta olmak üzere birçok meyve ve sebze üretiminde ve hayvansal ürünler olan yavru balık, bal ve süt üretiminde de ilk 10 içerisinde yer almaktadır.
2017 yılı rakamlarıyla İlimizde üretilen toplam tarım geliri, Türkeye’de üretilen tarım gelirinin bakımından 8. sıradayız.
İlimiz Türkiye tarımsal üretimine büyük katkılar sağlayan bir il olmakla beraber daha fazla yararlanılabilecek bir potansiyeli bulunmaktadır. Özellikle ilimizin en büyük zenginliklerinden biri olan jeotermalin tarımda kullanımının artması ile seracılık alanında ileri ki yıllarda çok daha fazla üretim alanı ve üretim miktarlarına erişebiliriz.
Yine su ürünleri sektöründe de Türkiye’de ve dünyada önde gelen firmalara sahibiz. Didim bölgemizde de su ürünleri sektörü için çok gelir getirici seviyede değerlendirebileceğimiz alanlarımız bulunmaktadır.
Hazırladığımız projeler ve gerekli mevzuat düzenlemeleri ile tarımda çok daha büyük pay sahibi olmaya doğru ilerliyoruz.
Tarım ve Orman Bakanlığımız ülkemizde kadın ve genç çiftçilerin girişimlerini oldukça önemsiyor ve teşvik ediyor. Aydın ilimizde kadın ve genç çiftçilerimizle ilgili son durum nedir? Bu konuda kaç proje gerçekleştirilmiştir?
Kırsal alanda yaşayan kadın çiftçilerimizin aile ve toplum ilişkilerinde iletişimi güçlendirmek, sağlık yönünden bilgilendirmek, sosyal yaşantılarında farkındalık yaratmak, kadın girişimciliğini özendirerek ve sürdürülebilir iş olanaklarının yaratılması amacıyla İl Müdürlüğümüz koordinatörlüğünde Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdürlüğünün katkılarıyla eğitimler verilmektedir. Bu amaçla bu yıl 20 eğitim düzenlenmiştir.
Ayrıca 2017 yılında Bakanlığımızca Aydın ilinin de aralarında bulunduğu 16 ilde (Afyonkarahisar, Amasya, Batman, Bursa, Çorum, Erzincan, Giresun, Kahramanmaraş, Kars, Manisa, Mersin, Niğde, Osmaniye, Samsun, Tokat) “Tarımda Kadın Girişimciliğin Güçlendirilmesi” programı uygulanmıştır. Üretici ve girişimci ruha sahip kadınları bilgilendirmek, uygulanabilecek problemlerin hayata geçirilmesinde etkinliklerini arttırarak tarımda kadın girişimciliğini en üst seviyeye çıkarmak amacıyla
Program kapsamında 2017 yılında ilimizde 20-23 Mart tarihleri arasında Uygulamalı Girişimcilik Eğitim toplantısı düzenlenmiştir. Eğitime katılan 74 kadın çiftçi 4 (gün) 32 saat süreyle eğitimini tamamlamıştır. Türkiye finalinde İlimiz Köşk Akçaköy’den katılan kadın çiftçimizin hazırlamış olduğu “Dağların Ekmeği Ballandı” adlı projesi jüri özel ödülü almıştır. Şekerbank’ın sponsor olduğu ödül töreninde kadın çiftçimiz Hafize ALTINAY’a 20.000 TL ödül verilmiştir. “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı” na katılan 74 kadın çiftçimizin hazırlamış oldukları projelerinin gerçekleştirme aşamalarını yerinde görmek ve ihtiyaç duydukları konularda bilgilendirme çalışmaları devam etmektedir.
2016 yılında başlayan Genç Çiftçi Projesi kapsamında ilimizde 632 genç çiftçimize 18.960.000 TL hibe desteği verilmiştir. Bunların 411 tanesini kadın çiftçilerimiz oluşturmaktadır. Genç çiftçi projeleri ilimizde ağırlıklı olarak büyükbaş, küçükbaş, kanatlı ve arıcılık faaliyetleri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu yıl son senesi olan Genç Çiftçi Projesi’ni çok başarılı buluyor ve devam etmesini diliyoruz.
Aydın, İyi Tarım Uygulamaları ve Organik Tarımda öncü illerimizden biri. Bu konuda son rakamları öğrenebilir miyiz?
İyi Tarımın amacı çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik ile güvenilir ürün arzının sağlanmasıdır. Bu amaçla üreticilerimizde kayıt tutma alışkanlığının geliştirilmesi, sağlıklı ve çevreye duyarlı bir üretimin yapılması için İTU’nı destekliyor ve arttırılması için gerek eğitimler gerekse duyurularla elimizden gelen gayreti gösteriyoruz.
İlimiz, İyi tarım esaslarına göre üretim yapan 2418 üretici sayısı ve 252 bin dekar iyi tarım üretim alanı ile üretici sayısında ve üretim alanında Türkiye genelinde altıncı durumdadır. 38 farklı ürünle, ürün çeşitliliğinde birinci sırada yer almaktayız. İyi tarım uygulaması yapılan başlıca ürünlerimiz; pamuk, zeytin, incir, kestane, çilek, domates, enginar, mandalin, portakal, antepfıstığı, kiraz, kayısı, kekiktir. 2007 yılında 294 da olan İyi Tarım Uygulamaları üretim alanımız 2017 yılında 252 bin dekara çıkmıştır. 2016 yılında 1.831 üreticimize 102.894,715 da alandaki İTU için 5.731.466 TL destek verilmiştir. 2017 yılı ödemeleri henüz gerçekleştirilmemiştir.
Organik tarım ekolojik dengenin korunması amacıyla her türlü bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimi ile kullanılacak girdilerin organik tarım metoduna uygun olarak üretilmesini kapsamaktadır. İlimizde özellikle incir, zeytin, kestane gibi ürünlerimiz organik tarım esaslarına göre üretilmektedir. Organik tarımda ilimiz 13.546 üretici sayısı ve 99 ürün çeşidi ile Türkiye sıralamasında birinci sırada yer almaktadır. İlimizdeki tarım alanlarının %19’unda, 69.398 da alanda organik tarım yöntemi ile üretim yapılmaktadır. 2016 yılında 11.366 üreticimize 587.625 da alanda yaptıkları organik tarım için 44.884.832 TL destekleme ödemesi yapılmıştır. 2017 yılı ödemeleri henüz gerçekleştirilmemiştir.
Aydın, büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı ile önemli bir et ve süt üretim merkezi haline gelmiştir. Aydın’da hayvancılık sektörünün daha iyi noktalara gelebilmesi için çalışmalarınız nelerdir?
Aydın ili ülkemizde gerek hayvan varlığı açısından gerek hayvansal üretim açısından ülkemizin önde gelen illerinden biridir. 410.000 büyükbaş hayvan varlığı ile ülkemizde 7 sırada yer almaktayız ve bu hayvan sayısının yaklaşık % 80’inini kültür ırkı hayvan oluşturmaktadır, buda hayvansal üretimimizi olumlu yönde etkilemektedir. Yıllık süt üretimiz 510.000 tona ulaşmış ve süt üretiminde de bizi 6. sıraya yükseltmiştir.
Yıllık yaklaşık 80.000 başlık besilik hayvan materyali ilimizde yetiştirilmektedir ve diğer iller açısından da Aydın ili besilik hayvan materyali temin edebilir durumda bu yönüyle hayvancılığa yön veren illerimiz arasında yer almaktadır. İlimizde farklı ilçelerde AB standartlarında hizmet vermekte olan modernize edilmiş 6 adet kesimhane bulunmaktadır. Burada kesimler bakanlığımız bünyesinde eğitim almış Resmi Veteriner Hekimler gözetiminde yapılmaktadır.
Kayıtlı toplam 35.149 hayvancılık işletmemiz bulunmaktadır. Bunların 5222 tanesi küçükbaş hayvancılık işletmesidir. Her yıl olduğu gibi bu işletmelerimize farklı destekleme kalemleri ile destek vermeye devam etmekteyiz. Üretimimizin miktar olarak önde olmasının yanı sıra, kaliteli üretim yapılması hususunda gereken önemi vermekte bu yönde üreticilerimizi yönlendirmekteyiz. Bu açıdan değerlendirdiğimizde sahip olduğumuz ari ve onaylı işletme sayımız ile ilimiz Türkiye sıralamasında 5. sırada yer almaktadır. AB’ne süt ve süt ürünü ihraç edebilecek düzeyde üretim yapan bu tesislerimizin sayısını önümüzdeki yıllarda daha da arttırmayı planlanmaktayız.
Geçtiğimiz yıllarda 2 yıl süren süt hayvancılığına yönelik olarak Avrupa Birliği projesini ilimizde tamamladık. Proje kapsamında, kurumumuzda görevine devam etmekte olan Veteriner Hekimlerimiz, Zooteknist Ziraat Mühendislerimiz, Veteriner Sağlık teknisyenlerimiz Hollanda’da eğitim aldıktan sonra, farklı ilçelerde 1500 üreticimize hem teorik hem uygulamalı eğitim vermişler, hijyenik süt üretiminin sağlanması ve bunun sürdürülebilir olmasını sağlamak açısından saha çalışmalarını yürütmüşlerdir. İl Müdürlüğümüzün ileriye dönük yapılan planlamalarında bu çalışmalara yer verilerek belli bir plan çerçevesinde hayvancılığımızın daha ileriye gitmesi açısından gerekli çalışmalar yürütülmeye devam edecektir.
2018 yılının Bakanlığımız tarafından Buzağı ve Hayvan Hastalıkları ile Mücadele yılı ilan edilmesi ile birlikte üniversite, üretici örgütlerimiz ile ortaklaşa ilçelerde eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmiş ve 1800 çiftçiye buzağı bakım besleme, hastalıkları konusunda eğitim verilerek buzağı kayıplarının mümkün olan en alt seviyelere çekilmesi amaçlanmıştır.
Yapmış olduğumuz saha çalışmalarımızın sonuçlarını da takip etmekte ve ihtiyaca göre planlamalarımızı yaparak önümüzdeki yıllarda yapılacak çalışmaları planlamaktayız. İl müdürlüğü olarak koyduğumuz hedeflerin gerçekleşme oranlarını yakından takip ederek hep bir önceki yıldan daha ileride olmayı amaçlıyoruz.
Son olarak, özellikle Aydınlı çiftçilerimize, üreticilerimize iletmek istediğiniz mesajınız nedir?
Müdürlüğümüz olarak tarladan sofraya gıda arzında tüm kesimlerin memnun olacağı sürdürülebilirliği sağlamak üzere Bakanlığımızın çizdiği hedefler doğrultusunda çiftçilerimize hizmet vermeye her zaman hazırız.
Röportaj: Ali TOMAY
Basın Danışmanı
Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü